Exposities

Bakens als houvast.

 Maria Kiewiet – Metz is de dochter van de kolenboer en petroleumman uit Nes. Haar vader was ook degene die elk jaar de bakens verzette op het wad, zodat de vaargeul goed gemarkeerd bleef voor de scheepvaart. Daarnaast was hij takkenvaarder. Hij plaatste de lange takken in de waddenbodem die eveneens als bakens dienden.

Maria ging als kind ook vaak met opkomende storm met haar moeder mee naar de ‘’Kaapsduun’’, om de stormbal te hijsen en het licht te ontsteken. Allemaal een verantwoordelijkheid van vader Metz, om de schepen bij stormweer veilig naar de haven te loodsen.

De fysieke bakens uit haar jeugd brachten Maria in haar verdere leven naar bakens in overdrachtelijke zin. Waren de bakens in zee een houvast voor de schippers, zo zijn voor haar geuren, klanken en beelden ook bakens. Ze geven haar houvast en zijn haar ankers in het omzien in de tijd.

Maria laat al die attributen voor de veiligheid van de scheepvaart rondom het eiland zien in het grootste baken van Ameland; de vuurtoren. Je moet voor het zien van de tentoonstelling wel even klimmen, maar het is zeker de klim waard!

Weetjes

Ontwerp van de vuurtoren Ameland
De vuurtoren op Ameland is in 1880 gebouwd in opdracht van koning Willem III.  De toren is ontworpen door Quirinus Harder. Hoofdconstructeur van de bouwkundige dienst van het loodswezen. Harder ontwierp vuurtorens uit gietijzer dat als constructiemateriaal in het midden van de negentiende eeuw nieuw was.

Uitvoering bouw
De bouw van de vuurtoren op Ameland is uitgevoerd door gieterij Nering Bögel in Deventer. Nering Bögel exploiteerde oorspronkelijk een hoogoven tevens gieterij. In 1831 ging het bedrijf, als eerste in Nederland, over tot de plaatsing van koepelovens, waar ijzer als halffabricaat omgesmolten werd tot eindproduct. In dezelfde periode ontstond een machinefabriek. In 1870 is de hoogoven opgeheven. De onderneming groeide uit tot de grootste gieterij in Nederland met op het hoogtepunt meer dan duizend werknemers. Het bedrijf had grote klanten als de Nederlandse Spoorwegen en de Nederlands-Indische Spoorweg Maatschappij. Nering Bögel paste al vroeg stoomkracht toe, in 1831 werd de eerste stoominstallatie geplaatst. In 1853 ontwierp en bouwde Nering Bögel de eerste oscillerende cilinder met 30 pk. Het bedrijf produceerde de Amelander Vuurtoren zoals vele gieterijen vrijwel alles wat maar van ijzer was, ook vuurtorens. Zo bouwden zij bijvoorbeeld de vuurtorens van Westkapelle Laag, Scheveningen en Ameland. De vuurtoren op Ameland is in afzonderlijke segmenten naar Ameland verscheept. Deze segmenten werden ter plaatse op elkaar geplaatst.

Verlichting
Op 10 mei 1881 werd de verlichting in de toren voor het eerst ontstoken. Met dit licht werden zeevarenden gewaarschuwd voor de gevaarlijke gronden bij de Amelander kust. De optiek is van de oude Westhoofd op Goeree, met drie schitteringen in de 15 seconden

Plaats
53˚ 27, O O N.B. 5˚ 37 37 O.L.
Lichthoogte: 58 mtr.
Boven de middenstand
Lichtbron en sterkte v.a. 1881: Vierpits petroleum vlamlicht / 24.000 kaars
v.a. 1911: Pharline gloeilicht / 120.000 kaars
v.a. 1923: electrische gloeilamp / 307.000 kaars
v.a. 1952: Groepsschitterlicht / 4.400.000 kaars